Echo’s

Een echo is een onderzoeksmethode waarbij gebruik wordt gemaakt van geluidsgolven. Deze geluidsgolven zijn niet door het menselijk oor waar te nemen. Een transducer zendt deze geluidsgolven uit en inwendige organen kaatsen deze golven terug. Deze echo’s worden omgezet in beeld dat zichtbaar is op een scherm. Tot nu toe zijn in de praktijk en in wetenschappelijk onderzoek geen nadelige gevolgen of schadelijk effecten van het maken van een echo naar voren gekomen.

Er kunnen verschillende redenen zijn om een echo te laten maken:

Vroege echo om o.a. te bekijken of de zwangerschap intact is, deze echo wordt bij voorkeur rond de achtste zwangerschapsweek uitgevoerd. Bij deze termijn komt het geregeld voor dat de echo inwendig/vaginaal gemaakt moet worden. Voor bepaalde indicaties, bijvoorbeeld bloedverlies of forse buikpijn, is het soms nodig al voor de 8e week een echo te maken.
De termijnbepaling, tot 12 weken groeien kindjes vrijwel in hetzelfde tempo. Uit onderzoek is gebleken dat de betrouwbaarste termijn om een uitgerekende datum vast te stellen, is tussen tien en twaalf weken.
Vanaf 1 september 2021 kunnen zwangeren een “eerste trimester screeningsecho (SEO)” laten uitvoeren rond de 13e week van de zwangerschap.
Screeningsecho bij twintig weken zwangerschap. Zoals de naam al zegt is dit een “screenend onderzoek”, naar afwijkingen bij het kindje. Deze echo zal worden uitgevoerd in onze praktijk.
Echo wanneer er bijvoorbeeld twijfel is over de groei of de ligging van het kindje.
“Pretecho”, echo om het kindje goed te zien (bijv. met 3D of 4D) of het geslacht te bepalen. Sinds 2018 hebben we een gloednieuw echo-apparaat in onze praktijk, deze beschikt over de nieuwste HD-live 4D techniek. Hier worden naast de medische echo’s ook pretecho’s op uitgevoerd door Agnes en Loes, voor meer informatie kijk je op www.pretechoenzo.nl.

Soorten echo’s

Binnen onze praktijk is zo goed als elke collega opgeleid om medische echo’s te maken. In onze hoofdlocatie in oudenbosch hebben we een hoog kwalitatief echoapparaat. Fijn want met zo’n goede beeldkwaliteit kunnen we onze zwangeren goed echoscopisch onderzoeken. Echo’s zijn nou eenmaal niet meer weg te denken in de verloskunde en wij willen op dit gebied ook goed voor onze zwangeren zorgen! De verzekeringen vergoeden helaas nog maar een beperkt aantal standaard echo’s. Namelijk:

Een vroege echo
Een termijnecho
Een twintig weken echo

Alle andere echo’s maken wij zo laagdrempelig mogelijk, maar er moet wel een indicatie voor zijn om deze vergoed te krijgen.

De eerste echo

Een vroege echo, ook wel vitaliteitsecho genoemd, wordt gemaakt rond de 7e a 8e week van de zwangerschap. Het doel van de echo is om te kijken of de zwangerschap vitaal is, of het hartje klopt, of de zwangerschap zich op de juiste plek heeft ingenesteld (niet buitenbaarmoederlijk) en of het 1 kindje (of misschien wel meer) is.

We beginnen bij elke echo met uitwendig (via de buik) te kijken. Hiervoor is het fijn als je een gevulde blaas hebt. Soms is echter een inwendige (vaginale) echo nodig, als uitwendig het beeld onvoldoende duidelijk is. Houdt er rekening mee dat dit tot een zwangerschapsduur van 12weken regelmatig voorkomt.

Termijnecho

Een termijnecho is een echo waarbij de uitgerekende datum precies berekend kan worden. De termijnecho wordt bij voorkeur verricht tussen 10-12 weken zwangerschap, dan is deze meting (van hoofd tot stuit) het meest betrouwbaar.

Naast het meten van het kindje, zullen we de baby zo uitgebreid mogelijk bekijken. Met dit termijn is er enorm veel aangelegd, dus we doen ons best het kindje al zo goed mogelijk te onderzoeken.

Eerste trimester screeningsecho (13 weken echo)

Vanaf 1 september 2021 kunnen zwangeren een “eerste trimester screeningsecho (SEO)” laten uitvoeren rond de 13e week van de zwangerschap. Wij hebben de mogelijkheid om deze aan te bieden en uit te voeren op onze praktijk in Oudenbosch. Dit echo-onderzoek vindt plaats in de periode van 12+3 tot en met 14+3 weken zwangerschap. Dit onderzoek is onderdeel van een wetenschappelijke IMITAS studie.

Het doel van het eerste trimester SEO is om in een vroeg stadium te onderzoeken of het ongeboren kind lichamelijke afwijkingen heeft. Ernstige afwijkingen – zoals een open schedel of groot defect in de buikwand – kunnen mogelijk vroeg in de zwangerschap worden ontdekt.

Het eerste en tweede trimester SEO hebben hetzelfde doel. Ze vervangen elkaar niet, maar vullen elkaar aan. Het verschil is dat het eerste trimester SEO eerder in de zwangerschap plaatsvindt. Hoewel het kind rond 13 weken kleiner en minder ver ontwikkeld is dan rond 20 weken, zijn sommige (ernstige) afwijkingen wel te zien. Het komt regelmatig voor dat deze niet met het leven verenigbaar zijn. Als de echoscopist een afwijking vermoedt, kan de zwangere vroeg in de zwangerschap eventueel vervolgonderzoek laten uitvoeren. Ook heeft zij – vergeleken met het tweede trimester SEO – meer tijd om te bepalen wat ze met de uitslag doet. Bij het tweede trimester SEO zijn veel structuren (zoals het hart) verder ontwikkeld. Daardoor kan de echoscopist het kind meer in detail onderzoeken.

Het doel van de IMITAS studie is om meer inzicht te geven in de voor- en nadelen van het eerste trimester SEO. Daarbij wordt gekeken naar de uitkomsten van het eerste trimester SEO in Nederland en ervaringen van zwangeren en professionals. Want een vroege echo geeft de zwangere meer tijd voor vervolgonderzoek en om te bepalen wat ze met de uitslag doet. Maar aan de andere kant kan het eerste trimester SEO misschien ook zorgen voor extra onrust en onzekerheid.

Wil je meer informatie over bovenstaand echo-onderzoek, neem gerust contact met ons op of kijk op de onderstaande websites:

Informatie over het ETSEO

Informatiebronnen voor zwangeren en hun partner:

Folder De 13 wekenecho en 20 wekenecho (in meerdere talen verkrijgbaar).
www.pns.nl/13-wekenecho (informatie over het echo-onderzoek en de organisatie).
www.13wekenecho.org (specifieke informatie over de wetenschappelijke IMITAS studie).

Twintig weken echo / SEO

De 20 weken echo wordt ook wel structureel echoscopisch onderzoek (SEO) genoemd.

Hoofddoel van de 20 weken echo is onderzoek naar de aanwezigheid van een open rug of een open schedel. Bij deze echo wordt gekeken naar de ontwikkeling van de organen van het kind.

Hierbij kunnen ook andere lichamelijke afwijkingen worden gezien. Verder wordt gekeken of het kind goed groeit en of er voldoende vruchtwater is. Klik hier voor meer informatie over de 20 weken echo.

Download de folder: Informatie over de 20 weken echo of kijk op:

pns.nl

Groeiecho

Soms is er een indicatie om de groei van het kindje specifieker in de gaten te houden. Deze reden kan al aan het begin van de zwangerschap duidelijk zijn. Dit wordt dan in overleg met jullie opgenomen in jullie zorgplan.

Ook kan er tijdens de zwangerschap een reden ontstaan om de groei extra te meten door middel van een echometing. In overleg zal worden gekeken wanneer dit zal plaatsvinden. Als er een indicatie is voor een groeiecho, dan wordt deze vergoed door de verzekeraar. Deze echo vindt meestal plaats op de praktijk.

Liggingsecho

Rond 36 weken zwangerschap maken wij indien nodig een echo om te zien, hoe het kindje ligt. Dit is geen standaard echo, de verzekering vergoed deze enkel op indicatie. Mochten we maar enigszins twijfelen over de ligging van de baby dan maken wij laagdrempelig deze echo. Deze echo vindt plaats op de praktijk.

Wat je moet weten

Als er een echo gemaakt wordt, zijn er een paar dingen die je vooraf moet weten:

Mocht je behoefte hebben aan meer echo’s, dit kan natuurlijk altijd op eigen kosten. Hiervoor werken we samen met pretecho&zo, hier werken medisch geschoolde echoscopisten die elke echo naar wens voor je verzorgen.
Soms kan een echo twijfel geven en onrust zaaien als er dingen gezien of gemeten worden die nét niet helemaal in orde lijken te zijn. Vaak wordt de echo dan op een later moment herhaald voor meer duidelijkheid. Je kunt dit als spannend of stressvol ervaren. Niet elke echo geeft dus helaas meteen duidelijkheid/ zekerheid.
Bij iedere extra echo in het derde trimester van de zwangerschap kijken we naar de anatomie van de baby, maar er wordt minder gedetailleerd gekeken dan bij de 20 weken echo (SEO). Het kan zijn dat er aandoeningen gezien worden die nog niet eerder ontdekt zijn. Natuurlijk is dat schrikken! Echter in dit stadium van de zwangerschap is een zwangerschapsafbreking wettelijk niet meer mogelijk. Wel kun je (afhankelijk van de aandoening) zorgen voor een goede opvang van de baby na de geboorte, door je te verwijzen naar een specialistisch centrum.
Ook al ziet alles er normaal uit op de echo, toch is er geen garantie dat de baby gezond is of goed groeit. De beeldvorming bij de echo is afhankelijk van de ligging van het kindje, de plek van de placenta en de moederlijke buikwand (een gespierde of dikkere buikwand bemoeilijken de echo). Daardoor kunnen dingen door de echoscopiste moeilijk te beoordelen zijn of gemist worden.
Het beoordelen van de groei van de baby met een echo is soms lastig. Het komt regelmatig voor dat een baby bij de geboorte toch een hoger of lager geboortegewicht heeft dan vooraf met de echo werd verwacht. Hier zit een foutmarge in.
Echoscopie is een veilige onderzoeksmethode. Tot nu toe zijn er geen nadelige effecten naar voren gekomen van echogeluidsgolven. Een garantie dat onbekende effecten nooit zullen optreden, is niet te geven.